Monday, June 29, 2009

Lalu Lungleng

Thenrual chu a ngah, mahse, khawhar takin a hun a hmang mek. |hian lem leh hmelma thliarhran thiam a mamawh a ni tih te a hmuchhuak a, a politics khawvel chu tuipuiah pil mai thei dinhmunah a ding mek tih te pawh a ngaihtuah. Chu'ng thil hrang hrang vang chuan a khua a har a, lungleng takin a hun a hmang ta.

Kum 62 mi Lalu Prasad Yadav-a hian kum 40 chhung zet politics a lo khel ve tawh a, a chenna hmun chu ruai thehna hmun emaw tih tur khawpin a lun thin. Tunlai erawh chu a reh ruai mai.

Hman ni lawk thleng kha chuan zing dar 6.30-ah a tho a, amah hmu duhte a kawm thin. Inthlanah an party an han chechhia a, UPA-ah a leng tawh hek lo. Hman ni lawka railway minister hmingthang kha tunah chuan pa naran a lo ni ta. Zingah pawh dar 7.30-ah te a tho a, amah hmu duha lo nghaktute kha hman anga an tam tak loh avangin muang marin chanchinbu a chhiar duai duai thin.

India ram politician hmingthang Lalu-a hi Patna-ah, a nupui chenna hmunah a khawsa a, amah aiin a nupuiin inleng a nei zawk ta. A nupui Rabri Devi hi Bihar-ah eptu pawl leader a ni a, chuvang chuan quarters a chang ve hlauh. Chu hmunah chuan a ni Lalu-a pawh a khawsak ve tak nawk nawk ni. Hman ni lawk te kha chuan New Delhi khawpuiah mi pawimawh ber berte nen an inthenawm a, engtikah emaw chuan prime minister a la ni ang a, 7 Race Course Road-ah a la insuanlut ang tih te a ngaihtuah thin a nih kha! Lok Sabha 15-na inthlana a chetchhiat hnua a nunphung chu a dang ta daih mai.

Kum 5 kal taah kha chuan Lalu-a hi India rama politician thil-ti-thei ber pakhat a ni. A party - RJD chuan Lok Sabha-ah MP 24 an nei a, UPA-ah pawh MP ngah ber dawttu an ni. India sorkarah railway minister a ni a, a nupui lah Bihar chief minister; pawimawh tak an ni.

Mahse, engemaw lai atang khan a ke chheh a fuh hlei thei ta lo. Kum 15 zet ro an rel hnuah Bihar inthlanah an party an tla a, chu chu 2005 kha a ni. Lok Sabha inthlanpui hun a lo thleng a, an party chuan MP 4 chauh an nei ta bawk. Kum 19 kal taah khan India rama state lian ber pathumnaah chief minister a ni a, khata tang khan a lian tual tual reng thin asin mawle!

An party-in MP pali chauh an neih phak tak avang hian 'Lalu-a hun a tawp dawn ta em ni ang?' tih chu India ram politics chikmite titi ber pakhat a ni. Chu chu Lalu-a rilru luah tlattu pawh a ni.

Tun hnaiah chanchinbumi Varghese K George (Hindustan Times) chuan Lalu-a hi a chenna hmunah a tlawh a, a len lai hian Lalu-a hian inleng pahnih chauh a nei niin chanchinbumi chuan a sawi.

A hnungzuitu tam takin Lalu-a hi an kalsan tawh a, a tana mi rinawm ber ber ni thinte pawhin an kalsan nasa tawh. Tunah chuan police constable thenkhat leh a nupui leh a makpate bak ho a nei tawh lo ti hialin chanchinbu thenkhat chuan a chanchin an sawi.

"Mipuiin min kalsan hian ka rilru a na thin. Mahse, tumah hi party atangin ka thehchhuak lo. Min kalsan turin zalenna an nei," tiin Lalu-a chuan a sawi.

"Ka mangang lo a, ka beidawng hek lo," tiin Varghese K George-a hnenah chuan a sawi a, "Tunlai zet zawng Lalu-a leh khawvel an indo a nih ber hi," tiin a dinhmun a sawi thung.

Hman ni lawk thlenga a dinhmun kha a hai hauh lo. Halpuah, chithlum leh naupang inkhualtelemna thil te kha a siamtute'n Lalu-a hming an puttir chuan a hralh a nuam bik a, ranchaw thlengin Lalu-a hming a put chuan miin an inchuh ruih ruih thin. Tuna a dinhmun nen chu'ng chu a'n khaikhin a, khawvel hi danglam a ti hle.

"Mi tam takin ka hmingin hausakna an zawng thin. Neihin a tlin phawt chuan mi hian min lo bel thin a nih hi," a ti chuai raih mai.

Tun hmain ran a vulh thin a, a beisei phak baka sang a thleng ta nia sawiin Lalu-a chuan, a chak loh zawka tan chu khawharna a ni tih chu a philosophy a nih thu te pawh a sawi. Mahse, "Meeting-a tel te a ngai ta lo a, ka hahchawl der der thei tawh," a ti tho. Chauh thubarawh ni tak maw!?

A vanglai chuan 'power station' tiin a insawi thin. A chekawite chu a 'sub-station' tiin a sawi thin a, "Ka duh hunah chuan 'supply' ka titawp mai thin," a ti. Tunah erawh chuan, "Mite hi ka kawngka an rawn thleng a, an let leh daih zel," a ti ta thung.

Lalu-a hi politics-ah a dingchangah a tang leh ang em? Mi thenkhat chuan an ring lo, amah erawh a la inringtawk ngang mai, "Kan inkhel tan dawn alawm," a ti hmuar hmuar mai. Mipuite hnenah Ambedkar-a thu leh hlate puan a tum a, Ambedkar-a'n mirethei leh hnuaihnungte a ngaih pawimawhzia sawia mipui hipkhawm leh a tum a ni.

"Min vote thintute leh ka mite hi an inpumkhat tlat a, hetianga kan tlawm mai hi an ring phal lo. Ka tih dik loh chu keimah ngeiin ka siamtha ang," tiin lalthutthlenga thut leh a tum thu a sawi.

Lalu Prasad Yadav hi June ni 11, 1948-ah a piang a, loneitute chhungkaw rethei tak atanga zichhuak a ni. Patna University atangin BA leh LLB a zo. Juni ni 1, 1973-ah Rabri Devi nen an innei a, fapa pahnih leh fanu pasarih a nei.

1970-ah khan Patna University Students' Union general secretary-ah thlantlin a ni a, chu chu politics-a a kawng sialna a ni. A hnu lawkah Lok Sabha MP atana thlantlin a ni zui a, chutih lai chuan kum 29 mi chauh a ni.

Politics-ah hian hma a sawn chak hle a, mi nunhniam leh retheite thlawp a hlawh hle. 1989 India ram inthlanpuiah khan National Front tan a thawhhlawk hle a, 1990-ah Bihar chief minister a ni zui bawk.

1997-ah Janata Dal chhuahsanin Rashtriya Janata Dal (RJD) a din a, president a ni. Lima Book of Records chuan Lalu-a hi India ram politician zinga party president ni rei berah an puang.

2003 inthlanpuiah RJD chu UPA-ah an tel a, Congress tih lohah chuan MP ngah ber an ni ta nghe nghe. UPA sorkarah chuan railway minister a ni a, railway a chan lai hian chanchin a ngah hle.

2008 inthlan hma khan UPA atangin a tal hrang a, Third Front-ah an tel dawn emaw tih laiin an party chu Fourt Front lamah an kal ta a, mahse, Third Front te chu an sangawi zawngpui an ni tho.

UPA sorkarah minister ni mah se 2008 kum tawp lamah chuan Congress a bei na thei hle a, Bihar-ah na na na chuan an party hi an chak hle a ring bawk. Mahse, a rin ang a ni ta lo. Tunah chuan khawhar tak leh lungleng takin a nitin hun a hmang ta.

Related Posts :



No comments:

Post a Comment