Monday, March 29, 2010

Budget leh Mipui

Kum 1 chhunga Mizoram sum leh pai hman dan tur chu Assembly House-ah pharh a ni leh ta a, a neitu mipuite erawhin kan ngaihsak lem lo niin a lang.

Kan aiawha rorel tura kan thlante'n kan sum leh pai 'chalai' dan tur an ngaihtuah a, a neitute berin kan ngaihven lo a nih chuan thil pawi tak a ni ang. Ram changkang zawkte chu sawi loh, vai ramah pawh rickshaw-pu thlengin budget hi an ngaihven a, budget speech te hi radio hmangin an lo ngaithla ve thin. Chutih laia a ziak leh chhiar thiam state mipuite zawkin kan ngaihven lo viau mai hi a pawi khawp mai.

Engatinge mipuiin kan budget kan ngaihven loh? A chhan sawi tur a awm nual ang, thil chiang tak pakhat erawh chu budget hian mipui nawlpui nunkhua a nghawng lem lo, mipui tan han ngaihven hluah a tulna a awm hran lo. A tui leh a veite tan lo chuan lo tuipui viau tur a awm hran lo. Vai ramah chuan an ni tin eichawp man thlenga a nghawng thin avangin ngaihven loh theih loh thil a ni hial ang.

Mizorama kan budget ve hi chu kan nunkhua nen a inzawm lo ti ila thu kan uar deuh mai thei, mahse, mi tam zawk nunkhua nen hi chuan direct-in a inzawm lo tih chu a sawi ngam ang.

Hetiang deuh hi a nih a rinawm: India sorkar hnen atangin Mizoram sorkarin pawisa a dawng a, chumi hman dan tur chu roreltute'n an ziah fel a ngai ta. Plan leh Non-Plan-ah an then hlawk a, chutiang chuan kum tin an ti a, a pawisa zat a dang hlek hlek chauh a ni ber.

Sorkar hnathawk hlawh tur an thliar hrang a, chumi bak zawng chu mi tute emawin contract hna zawngin emaw, supply hna zawngin emaw, thil dangin emaw an hailut ve thung. Chutianga hman tur pawisa chu kan aiawha rorel tura kan thlante'n zahawm takin an buaipui ve kum tin a ni mai awm e.

Mahse, kum tin a ngai a rin theih ngawt loh; pawisa zat kha thlak a ngai ve reng. Krismas-ah kekawr Rs 200 man ka lei a, a kum lehah Rs 250 man ka lei a, chutiang chu a ni deuh mai awm e. Nikuma kekawr Rs 200 man leitu chuan, a kum lehah chuan thil man a lo pung a, a ngai ang chiah pawh lei dawn se Rs 250-a a lei a ngai ta thin. Chutiang deuh chuan kan budget pawh hi kum tin hian a figure a danglam hret hret e tih bak chu a ngai put mai.

Ram dangah chuan budget hi zir tham a ni a, mipui tan hriat makmawh thil a ni. 'Eng lamah nge sum kan hman hnem dawn? Chuti lamah kan hmang tlem a nih chuan chu chu a nghawng ang a, chu chu society tan a tha ang em? Heti lam hi kalsan hret hret kan tum a nih hi...chuti khati...' ti-a ngaihtuah tur a awm thin. Mithiamte tan 'analyse' tur a awm a, mipui tan lah an ni tin khawsak nghawng thei thil a nih avangin hriat a tul. Keini budget ve erawh economist leh finance expert-te tan pawh han 'analyse' tham a awm lo. Chutiang budget chuan mipuiah a chhe lam a tha lamin thil thar a thlen lo a, mipui nawlpui tan hriat chak viau thu a awm lo. Sorkar hnathawk hlawh tur leh tute 'bill' tur emaw hriat hi finance leh economics lama tui lem lo, ram kalsiam vei pha lem lo tan hriat a tul lo a, tin, ram kalsiam vei pha tan pawh hriat a chakawm loh thei hial zawk ang!

Chutiang chuan kan kal a, mipui sum (budget) ei phate chu an hausak thur thur em loh pawhin khawsak pangngaiin an khawsa thei a, a chang pha ve lote erawh an hrehawm kumtluan thung! A tawpah thutna nuama thu phate'n taima turin mipui min fuih hrep a, an tu leh fate thawh atana an duh hauh lo hna thawk tur te'n min han hrilh a! Kan khawngaih thlak teh e. Kan khawngaihthlak tih pawh hi hrilh chawp kan ngai emawni!

Chutiang chu kan ni a, he ramah hian 'VIP' an rethei telh telh mai a nih hi! Tun dinhmunah chuan 'VIP' nih loh a chakawm khawp mai!

Related Posts :



No comments:

Post a Comment