Monday, March 29, 2010

NEITU NEILO MIZORAM!

¢ HC Vanlalruata

Kum 1998 khan kum khat dawn Delhi-ah ka khawsa ve a. A khaw lumzia leh ro dante sawi dawn pawha ngaihnawm tham sawi tur a awm laiin ka rilru-a riak reng chu New Delhi khu neitu neilo khawpui ni tlata ka ngaih thinna kha a ni a. Mahse, Mizoram dinhmun ka’n bih chian hian keini ai chuan Delhi chuan neitu a lo nei hle mai, a inti-tatu-te pawh an changkang e tih ngaihdan ka chhar thar a ni.

New Delhi-a khawsa thenkhat kan kawmnaah chuan neitu nihna an neilo hle tih ka hmu chhuak a. Sumdawnna, politics, lehkhazir leh sorkar hna thawh vanga awm ve mai mai an nih thu an sawi hlawm a. An MP nih hunte, an sumdawnna hmundanga hlawk zawk an hmuh hunte, an zirlai an zawh fel hunte leh hmun danga sawn an nih huna Delhi chhuahsan mai tur an nih avangin neitu nihna tak tak an pu theilo tih an sawi a. Ka thianpa Nirendra Dev phei chuan, “New Delhi hian refugee culture (pemkhawm zia) an kalpui a nih hi,” a ti fo thin.

Mahse, sorkarin a tak taka hna a thawh dan han hmuh erawh chuan rualawh a na thin a. Khuti khawpa ruahtui tlem si ‘Green Delhi’ movement avanga a lo hrin tak dup dan te, an thing phun an enkawl zui dante hmuh chiah chuan ngaihtuah a thui thin a. Neitu nihna neitu sorkar leh mipui khawsazia khu hmuhnawm ka ti fo thin. Mihring hlau hauh lova hleimualrang duhtawka khawsa ringawt pawh khuan rual min awhtir ngawih ngawih fo a ni.

Kan Mizoram dinhmun i han thlir teh ang. Sailo lal lai leh a hnu-a Kumpinu sorkar awpna hnuaia kan awm laite kha a ngaihawm ta hle mai a. Kan ram ngaw leh nungcha, a bikin lui-a awmte kan nghaisak dan hi chu tun ang kum zabi 21 hnu lamah chuan a zahthlak tawpkhawk a, hnam mawl (savage) rilru leh thinlung la pu reng angin kan awm a nih hi. Kan Mongolian pui, hnam mawl taka kan ngaih thin, America rama Red Indian hovin kum za thum chuang kal taa ramngaw leh ramsa humhalhna thuthlung an lo vawn thin pawh tunah hian kan pha lo chiang khawp mai.

Kawtchhuah leh feh kawnga thingtuai lian deuh ka fik theih leh theih loh, ka chem hriam leh hriam loh chhinna atana hman la ching hnam kan ni a. Lui kal leh ramvah haw lama kawng sira hnim ro lo awm nawalh emaw lighter emaw hmanga han deh kai thlazen ching hnam kan la ni bawk a. Mei kawng kan sial that tawkloh emaw kan sial miahloh vang emaw-a kan lo halin ram a tihkan hi a rapthlak rualin tute kuthlei emaw vanga ram kang leh ram ngaw kan chan hi a va rapthlak em! Hnam mawl, lehkha thiamlo chu sawiloh mahni tana pawi tur pawh hre pha hauhlo ‘Barbarian’ an tih thin kum za tam tak kal taa hnam mawl ang chiah kha kan la ni.

Kan ram luite lah chu tur hmangin kan hrai chamchi a, nimin lawk thleng khan he thil mawl tak hi kan la ti ta reng a. Kan man sen loh lui-a nungcha kan la suat burh burh reng mai. Hetiang kan chin avang hian kan lui-a nungchate kan tihlumin tute eizawnna emaw nasa takin ka tichhe satliah mai a ni lova, kan hriselna thlengin kan tichhia a. Kan rama cancer vei kan tam em em chhante hi zuk leh hmuam kan uar piah lamah sangha, chakai leh sava thlenga tura kan hrai kan zawrha kan ei vang a ni lovang tih sawi theih a ni lo.

Kan Naga unaute khi tribal ve tho an ni a, anni chuan lo an hal dawnin tunhma atang tawhin bengchheng siamin ramsa-te ‘warning’ an pe a, ramsa enkawltu pathian hnenah lo an hal tur thu leh ramsate insaseng tura hrilh turin an hriattir thin an ti. Keini chuan ramsa kan hlum pawi kan tilo khawp niin a lang thung. Ziak leh chhiar thiam tam kan inchhuan em em lai hian kan ram leh ram ngaw leh a chhunga cheng nungchate laka hlei kan len dan leh neitu nihna thinlung kan pu lo lutuk hi inenletin zaka kun ngawih ngawih tur kan ni a. Hetianga ram kang duai duai mai titawp tur hian sorkar hian dan dinglai hi khauh takin kengkawh tawh sela, ram humhalhlo VC te pawh hremin hrek ngei tawh teh se. Chumi atang chuan ram hal mai mai leh meikawng sial thalova lo halte chungah VC-te thikthu a chhe thei chauh ang.

Related Posts :



No comments:

Post a Comment