Monday, May 24, 2010

National Socialist Council of Nagalim — Isak-Muivah (NSCN-IM)

January ni 31, 1980-ah khan NNC (Naga National Council) leh India sorkarin 'Shillong Accord' an sign an pawm ve loh vangin mi pathum- Isak Chisi Swu, Thuingaleng Muivah leh SS Khaplang te'n National Socialist Council of Nagalim (NSCN) hi an din a, mahse, pawl pahnih NSCN-K leh NSCN-IM-ahte an phel ve leh a ni.

India sorkar nena an inbiak tur chungchangah an ngaihdan a inan loh avangin April ni 30, 1988-ah khan NSCN hi an phel a, SS Khaplang kaihhruaite hi NSCN-K tih an ni a; Isak Chisi Swu leh Thuingaleng Muivah kaihhruaite hi NSCN-IM tih an ni.

NSCN tumpui ber chu ‘Greater Nagaland’ (Nagalim/People's Republic of Nagalim) a ni a; Mao Tse Tung-a ngaihdan zuitute a ni. An pawl manifesto pawh 'ei leh bar leh khawtlang hmasawnna turin Socialism' tih a ni a; sakhuana lam thilah – 'Nagaland for Christ' an ti bawk.

NSCN-IM hi Tangkhul Naga-hovin an bawh ber a, Nagaland hmun thenkhat leh Manipur tlangrama cheng an ni. Manipur-ah chuan Senapati, Ukhrul, Chandel leh Tamenglong district-ahte hian awmzia an nei pha hle. Nagaland-ah chuan Wokha, Phek, Zunebhoto leh Kohima district-te hi an chakna bial a ni a; Mokokchung leh Tuensang district hmun thenkhatah pawh an chak ve hle. Assam-a North Cachar Hills leh Karbi Anglong district pahniha Naga-ho chennate leh Arunachal Pradesh-a Naga-ho chennaahte pawh an an intithu hle.

Thuingaleng Muivah hi general secretary a ni a; Isak Chisi Swu hi chairman a ni. An pahnih hian Thailand an behchhan.

Naga Army an nei a, brigade pakhat leh battalion paruk an awm. Mi 4500 vel ni-a Naga Army hi sawi an ni a, an commander-in-chief chu S Hungshi a ni. Naga Army hi Ao, Sema, Zeilang, Anal, Mao leh Manipur-a cheng Tangkhul-te an ni ber.

NSCN-IM hian ramhnuai sorkar Government of the People’s Republic of Nagalim (GPRN) an din a; pawl hrang hrang leh thuthar lakhawmtute pawh GPRN chuan a dawr thin. Hmun hrang hranga an hmalakna thlawptu tur leh sum zawng turin palaite pawh an tir ve thin a ni.

NSCN hian kumtin budget an nei ve thin a, cheng maktaduai 200-250 velte a ni thin.

Burma atanga ruihhlo tawlh hi an sum hnar ber pakhat nia sawi a ni a; sum an khawn thin a, sum an neihna turin bank rawk leh dan kalha chetna dang an nei thin nia sawi a ni. Hel pawl dang training pek leh ralthuam hralh ni an sum nia sawi a ni bawk.

Sum hi ralthuam lei nan an hmang deuh ber nia sawi a ni a, hemi atan hian Thailand leh South East Asia ram hrang hrangah zawmpui an nei tha hle a, Bangladesh leh Burma kaltlangin an tawlh lut thin nia sawi a ni.

China atangin AK 47 leh ralthuam chi hrang hrang an la lut nia sawi a ni bawk a, China ram Kunming province thuneitute nen pawh an indawr thui a, Kachin hel pawlten ralthuam an chawkluhna tur pawh thawk khat lai kha chuan an buaipui sak nia sawi a ni nghe nghe. February 2000 vel kha chuan China leh Arunachal Pradesh ramri velah NSCN-IM hi an inbun nghet viau ni te pawhin sawi a ni thin.

1971 thleng khan ralthuam, sum leh pai leh intelligence lamah US hi a tanpuitu ber a ni a; East Pakistan pawhin sum leh ralthuamah a pui thin. China pawhin 1980 chho tawp lam thleng kha chuan a pui. Pakistan enthlatu pawl Inter Services Intelligence (ISI) tunah chuan a puitu deuh ber nia sawi a ni. Pakistan hian training-te pawh a pe nia sawi a ni nghe nghe.

January 2000 khan Thailand sorkarin Muivah hi a man a, man a nih hma lawk khan Karachi-ah hmuh niin Bangkok a thlen rual khan an lo man a ni. Khami tum khan South Korea passport lem a hmang nia sawi a ni bawk. Hetih lai hian Bangkok-ah chuan thlawptu an nei tha hle a, travel leh tourism company, real estate leh toy siam thinte nen an inzawl hle niin an sawi.

UN Human Rights Organisation,Geneva; Unrepresented Nations People’s Organisation (UNPO), Hague leh UN Working Group on Indigenous People (UNWGIP)-ahte pawh mi leh sa an nei nia sawi a ni bawk.

Related Posts :



No comments:

Post a Comment